Fez

Fez

Fezis de op één na grootste stad vanMarokko, naCasablanca, met een bevolking van 1.171.000 personen. Een van de vier koningssteden samen met Meknes (waar we morgen heen gaan), Rabat en Marakech.

Fez staat inmiddels op de Unesco Werelderfgoedlijst.

Fez heeft een van werelds grootste nog intact zijnde medina’s en van Marokko zelfs de grootste. En daarnaast ook het grootste autovrije centrum ter wereld. Een doolhof van smalle straatjes en 6900 winkeltjes van de slagers waar de dromedaris kop aan zijn gevel te koop hangt en de geitenkoppen op tafel liggen tot lederwaren (jassen, tassen, slippers, etc etc), porcelein en je kunt het zo gek nog niet bedenken. Een plek waar je terug in de tijd gaat en ook geregeld ‘belek’ naar je hoofd geslingerd krijgt wat betekent ‘opzij’ als er weer eens een handgeduwde kar of een volbepakte muilezel voorbij moest. De enige manier om de spullen in en uit de medina te krijgen. Een wirwar aan geuren en deze van Fez heeft er eentje waar ze ook beroemd om zijn, een zeer sterk geurende, leerlooierijen.

Kortom genoeg te ontdekken. Dus hup de bus in naar de poort van het koninklijke paleis. Een indrukwekkende gevel met 7 grote gietijzeren deuren. Weinig mensen zijn hier ooit achter die deuren geweest, je komt er alleen op uitnodig van de koning zelf.

Vervolgens via de Joodse wijk met de mooie houten balkonnetjes naar de andere kant van de wijk. Vervolgens even naar een mooi panorama punt gereden waar je de oude stad goed kon zien, althans een indruk krijgt van de grote. Wat er zich onder in die diepe straatjes voordoet daar kun je dan nog niet eens een inschatting van maken.

Toen zijn we eerst de verplichte groepsreis uitstapjes gaan doen naar een porselein fabriek waar nog alles met de hand gemaakt en geschilderd wordt.

En daar zouden ze het allerbeste porselein ter wereld hebben…..volgens mij heb ik dat vaker gehoord.Maar het is Marokko, niets mag alles kan zoals onze gids zegt.

Vervolgens nog eerst even een drankje en plaspauze voordat we echt de medina induiken. Ik voelde me bijna weer terug op de basisschool en wilde bijna in rijtjes van twee achter de lokale gids aan lopen. Ofwel flinke waarschuwingen om de gids niet uit het oog te verliezen en mocht je de groep toch kwijt zijn dan blijf vooral staan. Loop niet verder want je verdwaald alleen maar verder de medina in. En nu snap ik die stress die de reisleider had. Het zijn straatjes van 1,5-2 meter breed. De mensen lopen links en rechts langs je heen en tegemoet. Dan komt er weer een mannetje die moeizaam een volgeladen handkar met koekjes die door wil. Aan zowel de linkerzijde als de rechterzijde winkeltjes met vanalles. Geuren, kleuren en je hebt ogen tekort.

Maar zoals gezegd heeft Fez nog een hele grote andere trekpleister, de leerlooierijen. Traditionele familiebedrijfjes die de huiden van koeien, geiten, schapen en kamelen zacht maken en kleuren. Geit en kameel schijnt het soepelste leer te zijn.

Ik rook al van verder af dat we die kant op gingen. Om het leer zo soepel te krijgen en ook om alle parasieten te doden doen ze de huiden eerst 4 weken in een bad met alleen maar natuurlijke materialen zoals urine en duivenpoep. Dat in combinatie met grote leerhuiden en ook nog de kleuren baden waar ook weer vanalles in zit nou dan kun je je wel bedenken dat het een indringende geur is wat je daar ruikt. In de winter ‘valt’ het nog mee mee maar sommigen van de bus konden hier al slecht tegen en zaten met een takje verse munt onder hun neus wit kijkend op een bankje uit te rusten. Ik had me voorbereid dat het enorm zou stinken dus misschien dat ik het daarom wel uit te houden vond, kijk voor dat kwartiertje dat ik daar was.

De leerlooierijen zijn familie bedrijfjes, het gaat van vader naar de zonen en zo verder. Hele zware arbeid wat alles wordt met handen en benen gedaan. En geloof me die uribe en duivenpoep maakt een soort zure ammoniak. Lijkt me niet gezond om daar dagelijks middenin te zitten. Je hoort er niets van maar ik denk dat die niet heel oud worden op die plek. Imposant om te zien. Dus natuurlijk word je daarna met de jassen, tassen, pantoffels, portemonnees om de oren geslagen dus de meeste zijn wel bezweken en hebben een stuk geit of kameel mee naar huis, ik ben voor de kameel gegaan ofwel een nieuwe tas.

En nee de geur zit daar niet meer in.

Uuuhhm toen verder, waar ook alweer. We zijn nog in een fabriekje geweest waar ze zijde maken van de agave cactus. De zijde van de rups uit Azië was te duur en die agave cactus groeit hier langs de weg. Hoe kom je erop maar het werkt. Ik weet wel dat onze groep toen erg koopmoe was inmiddels en vol met indrukken dus na zo’n half uur op een bankje in de winkel te hebben gezeten wilden we gaan ziet er een van de groep haar lang gewenste droomsjaal aan het plafond hangen….die wilde ze wel. Dus met een wiebelig trapje waar de arbo dienst niet vrolijk van zou worden werd die sjaal eraf gehaald, buiten uitgeklopt en daar kwam me een laag stof vanaf dat de Marokkanen die daar zelf liepen bijna door het stof stikten….maar toen was de groep er klaar mee. Tot we 4 muilezels zagen bepakt en bezakt en daar alle foto aandacht heen ging.

We hebben in zo’n typisch riad-achtig Marokkaans restaurant geluncht en zijn ook in een paar mooie verstopte plekjes geweest waarvan ik de namen nu even niet meer weet en ik de weg ook niet meer naartoe weet.

Nou en weer verder door de smalle straatjes. Iedereen was eigenlijk wel blij aan het eind dat we naar de bus gingen. Natuurlijk als je de medina uitloopt dan komen de straat vetkopertjes en bedelende kinderen weer als paddestoelen overal vandaan. Straffe blik op, no no no merci zeggen en doorlopen.

Een paar mensen van de bus voelden zich daar even wat onprettig maar ik heb agressievere vormen gezien in het buitenland.

Ik denk ook wel dat de vermoeidheid nu bij de meeste mensen in de groep toeslaat.

Met de bus terug richting hotel. Ons hotel ligt in een drukke buurt. Nadat we werden afgezeten de buurt van het hotel zijn we met een paar mensen nog naar een dakterras gegaan, anderen wilden naar het hotel om even de drukte uit te zijn.

Zitten we op het dakterras zijn we de enige.

Een jongen van een jaar of 25 komt vragen wat we wilden drinken. Het is een islamitisch land dus de mensen met het islam geloof mogen geen alcohol. Denk daarbij aan wat ik eerder zei, in Marokko mag niets maar kan alles. Dus het is met een korreltje zout. Hotels schenken het voor de toeristen en nippen er zelf ook wel van. Dus twee van ons clubje bestelden bier en de rest cola, water of thee. Die laatste 3 komen vrij snel maar toen gaf die jongen aan dat het bier nog zo’n 5-10 minuten zou duren.

Realiteit was dus dat iemand het bier nog moest gaan halen in gespecialiseerde winkels want in de supermarkten krijg je dat niet en alhoewel de heren liever de lokale biertjes hadden gehad kwamen er na zo’n 30 minuten twee kleine flesjes Heineken. Ze grapten al ‘doe er nog maar meteen 1’ zag je die jongen wit wegtrekken dus maar gauw gezegd dat het goed is zo. Heerlijk dit soort cultuur verschillen.

Nou de bedoeling was te er is naar het hotel te gaan maar toch even besloten om de andere kant op te lopen en lopen we via een donker smal steegje zo weer een andere medina in. Even foto gemaakt waar we erin kwamen om uiteindelijk via de zelfde weg terug te gaan. Want het is echt zo het is een kunst om niet te verdwalen. Maar dit was wel relaxt zonder de gids continue in de gaten te houden. Maar op een gegeven moment omgedraaid en dezelfde weg terug te lopen. Het donkere straatje deed me zo aan Diagon Alley van Harry Potter denken, ik zag de ‘dark side’ daar al uit de zijdeuren komen :)

Maar geen dreigende sfeer hoor maar gewoon weer zo’n smalle straat waar je denkt ‘waar kom ik nu weer uit’.

Nou we waren netjes voor het eten bij het hotel terug.

Morgen gaan we terug naar Meknès, ook een van de koningssteden en kijken we daar rond en dan gaan we richting de midden Atlas gebergte.

Maar de indrukken van Fez moeten nog even indalen maar hier zou ik zo nog een paar dagen kunnen rond dwalen.

Nou dat was mijn tweede kerstdag.

Hopelijk was jullie kerst ook goed.

Groetjes

Marjo